MESC – TSA

O pleno do Parlamento Europeo debateu Terza vintesete de febreiro, unha moción dos grupos de dereita e extrema dereita (onde están situados o partidos PP, Vox e Cs) prommovida polo euro-deputado restante de Cs Javier Nart, co obxectivo de conseguir unha condena contra Cuba por presunta violación dos dereitos humanos. Sen ser nova, a invocación dos DDHH contra Cuba, responde aos intereses inxerencistas dos EUA e da mafia de Miami para recruar o bloqueo e procurar un cambio político favorábel aos seus intereses privados. De feito, estes grupos europeos, buscan a suspensión do Acordo de Diálogo Político e de Cooperación entre a Unión Europea e Cuba, e convértense de facto en impulsores do xenocidio contra todo o pobo cubano.

Mais Cuba non está soa na defensa da súa soberanía nin na loita para rematar  coas medidas unilaterais e ilegais dos EUA. Máis ben todo o contrario: Cuba está integrada de pleno dereito na Comisión de DDHH da ONU, co apoio da comunidade internacional. Novembro pasado, a Asemblea Xeral da ONU condenou por aclamación o ilegal bloqueo promovido contra Cuba polos EUA. Contra 187 paises a prol de acabar co bloqueo só os votos dos EUA e Israel, partidarios de continuar, e a abstención da Ucraína. Non é a primeira vez que a Asemblea condena o bloqueo dos EUA pois trátase da votación número 31 desde 1992.

O Parlamento europeo non pode ignorar as votacións da Asemblea Xeral das Nacións Unidas en contra do bloqueo. A credibilidade da devandita institución europea quedaría en dúbida se apoia e promove políticas encamiñadas a agudizar a asfixia económica imposta ao pobo cubano, en contra do que votan, case por unanimidade, os países que conforman a ONU, incluídos os propios membros da Unión Europea.

Aliás, en novembro, na sede do Parlamento Europeo, en Bruxelas, constituiuse un Tribunal Internacional contra o Bloqueo dos EUA a Cuba, coa participación de persoas autorizadas, xuristas expertos e testemuñas, que certificaron as afectacións desta política criminal cara a todo un pobo; seis xuíces e xuízas ditaminaron unha condena por crimes contra a soberanía do pobo de Cuba e por violacións sistemáticas, durante máis de 60 anos, da legalidade internacional que constitúen crimes de lesa humanidade incursos en xenocidio.

Acabar ou suspender o Acordo de Diálogo Político e de Cooperación da Unión Europea con Cuba, val tanto como aumentar o Bloqueo contra Cuba e serve ao obxectivo de eliminar a cooperación de Europa con Cuba. Un intento de esganar de feito a economía cubana, na procura de dous obxectivos: o primeiro, que o pobo cubano deixe de apoiar ao seu goberno e Estado e que os EUA avancen no seu obxectivo histórico de anexionar Cuba; o segundo, que se poida responsabilizar ao sistema económico socialista da Illa dos problemas sen fin que provoca o bloqueo e acabar deste xeito coa alternativa anti-imperialista e anti-capitalista que representa a Revolución cubana.

Indignidade e crime desta grea da dereita e da extrema dereita, que aparentan ignorar os sufrimentos do pobo cubano. Son os mesmos políticos que apoian, dende Europa, o xenocidio que está a sufrir o pobo palestino. Non falan de suspender o Marco de Cooperación da UE con Israel por non respectar os DDHH, máis ben seguen a apoiar o suposto “dereito de Israel a defenderse”, masacrando poboación civil, a maioría nenos e nenas, e expulsando das súas terras aos seus lexítimos donos: o pobo de Palestina.

Dende o MESC esiximos respecto á soberanía de Cuba, o fin das políticas agresivas, unilaterais e ilegais dos EUA; defendemos o dereito á Paz e á Solidariedade, así como a resolución de conflitos a través da cooperación e o diálogo político.

Por todo iso, condenamos a utilización política dos DDHH e a quen trata de oprimir a Cuba, e reclamamos que se manteñan boas relacións con Cuba por parte da Unión Europea, dende o respecto mutuo.

MESC, 28 de febreiro de 2024

Asociación Almeriense solidaria con el Pueblo Cuba.

Asociación Andalucía-Cuba, puente de cooperación para el Desarrollo sostenible.

Asociación Camilo Cienfuegos Cuba-Aragón.

Asociación Cultural Cubano Andaluza La Avellaneda

Asociación Cultural de Teatro Escanpolo (Herrera, Sevilla)

Asociación de amistad Canario-Cubana José Martí.

Asociación de amistad con Cuba Camilo Cienfuegos de Dénia.

Asociación de Amistad con Cuba Miguel Hernández de Alicante.

Asociación de Amistad Hispano Cubana Bartolomé de las Casas de Madrid.

Asociación de Amistad Hispano Cubana Bartolomé de las Casas de Sevilla.

Asociación de Amistad Hispano Cubana de Málaga.

Asociación de amistad hispano-cubana Julio Antonio Mella de Madrid.

Asociación de Amistad Rioja Cuba.

Asociación de amistad y cooperación con cuba La Gran Piedra de Granada.

Asociación de Amizade Galego-Cubana Francisco Villamil.

Asociación de Cultura Popular Estrella Roja.

Asociación de iniciativas solidarias Alhucema de Morón (Sevilla)

Asociación de Solidaridad con Cuba de Arahal Máximo Gómez Báez.

Asociación de Solidaridad con Cuba Vilma Espín San Lúcar de Barrameda (Cádiz)

Asociación de Solidaridad Toledo-Cuba “Antonio Maceo”.

Asociación de Solidaridad y Cooperación al Desarrollo Ernesto Guevara de Torrejón de Ardoz.

Asociación espacioDespacio.

Asociación Extremeña de Solidaridad con Cuba La Maza.

Asociación Hispano Cubana Paz y Amistad de Avilés.

Asociación Lázaro Cárdenas.

Asociación Maximiliano Tornet de Huelva.

Asociación Pablo de la Torriente Brau de Alcobendas-San Sebastián de los Reyes.

Asociación para la Cooperación Internacional Patrice Lumumba

Asociación Provincial de Jaén Amistad con Cuba Indio Naborí.

Asociación Valenciana de Amistad con Cuba José Martí.

Associació d’amistat amb Cuba Pep Linares d’Alcoi.

Canal Europa por Cuba.

Casa de Amistad Baleares-Cuba.

Casal Cubà de Sabadell.

Casal d’Amistat amb Cuba de Lleida

Casal d’Amistat amb Cuba de Badalona.

Casal d’Amistat amb Cuba de Barcelona.

CESC de Madrid.

Colectivo 26 de Julio de Madrid

Comité Antiimperialista de Murcia.

Comité contra el Bloqueo a Cuba de Cádiz.

Comité de Solidaridad Internacionalista de Zaragoza.

Comunistes de Catalunya.

Cosal-Murcia y Entrepueblos Murcia.

Defensem Cuba.

Euskadi Cuba.

Frente Antiimperialista Internacionalista.

Hermanamiento Nou Barris-El Cerro Cuba.

Izquierda Unida (IU)

Marx Madera.

MediCuba España.

Mollet amb Cuba.

Movimiento Democrático de Mujeres (MDM)

O N G AWON IYAAMI.

Partido Comunista de España (PCE)

Partido Comunista de los Pueblos de España (PCPE)

PCE (m-l)

Plataforma de Solidaridad con el Pueblo Cubano de Granada.

Red de Solidaridad Canario Cubana.

Rincón Cubano Granma de Torrelavega (Cantabria)

Sociedad Cultural Cubano Andaluza José Martí de Sevilla.

Sodepaz.

Sodepaz Andalucía.

Salim Lamrani – Universidade da Reunión

 Son varios os países europeos que recibiron asistencia médica de Cuba. Os profesionais da saúde de Cuba contan cun longo historial de cooperación medica en todo o mundo. Arestora, Francia, coma outros paises do subcontinente europeo, enfronta a realidade dos espazos desatendidos dentro do seu mapa sanitario e non dá solucionado o compromiso de ofrecer cobertura universal. Un informe do Senado revela o fracaso das políticas públicas para combater as desigualdades territoriais no acceso á sanidade: “A fenda sanitaria entre rexións segue a medrar”. Carencias que comprometen o pacto de solidariedade da República para garantir o finanzamento igual do modelo social francés. Isto significa que non toda a cidadanía ten acceso igual a unha asistencia de calidade.[1]

Os desertos médicos non se limitan ás zonas rurais. Son realidade nas cidades medianas e as zonas suburbanas, e un de cada tres municipios está afectado por esta realidade. Entre 9 e 12% da poboación francesa vive actualmente nun deserto médico, é dicir, entre 6 e 8 millóns de persoas. Non hai profesionais sanitarios abondo, sobre todo médicos xeneralistas, para satisfacer as necesidades da poboación. O acceso aos médicos especialistas é aínda máis difícil. Por exemplo, a diferenza de densidade entre departamentos é de 1 a 24 para os pediatras. Case 10% dos asegurados maiores de 16 anos non teñen médico de cabeceira. A presenza de médicos nas zonas rurais de Francia é inferior á media da OCDE.[2]

O Senado sinala que a desigualdade na prestación sanitaria podería agravarse por causa do avellecemento da poboación, o desenvolvemento de enfermidades crónicas e a dependencia. A planificación da política sanitaria non responde as necesidades das rexións e á demanda de proximidade dos cidadáns. A distribución dos profesionais sanitarios, basease no principio de liberdade de establecemento e vai en detrimento do principio de igualdade de acceso á asistencia e do interese xeral, malia a demanda ser elevada nos desertos médicos e de todos os pacientes seren solventes grazas á protección sanitaria universal. Os autores do informe lamentan que “os sucesivos gobernos adíen as solucións proactivas” por “falta de coraxe política”.[3]

Unha destas solucións, que respectaría á vez o principio de liberdade de establecemento dos médicos franceses, e o principio de igualdade de acceso á asistencia sanitaria, podería vir de Cuba. Dende o advenimiento da Revolución en 1959, a illa fixo da sanidade unha prioridade nacional e construíu un sistema público, universal e gratuíto, situando ao paciente no centro do proxecto médico. Recoñecido polas institucións internacionais como o modelo por excelencia para os países en desenvolvemento, o sistema sanitario cubano tamén se considera unha fonte potencial de inspiración para as nacións máis ricas, grazas sobre todo ao seu modelo preventivo. Ademais de tratar aos seus propios cidadáns, Cuba leva, dende hai máis de medio século, os seus coñecementos médicos por todo o mundo, tratando a persoas de todos os continentes e facendo deste servizo a súa principal fonte de ingresos.[4]

En 1963, A Habana enviou a súa primeira brigada médica de 55 profesionais a Alxeria para axudar á nova nación independente a facer fronte a unha grave crise sanitaria. Dende aquela, Cuba estendeu a súa solidariedade ao resto do mundo, especialmente a Latinoamérica, África e Asia. A illa levou a cabo máis de 600.000 misións en case 160 países de todo o mundo, nas que participaron máis de 325.000 profesionais sanitarios. Realizaron perto de 2.000 millóns de consultas médicas, 15 millóns de intervencións cirúrxicas e 5 millóns de partos. Hoxendía, a cooperación médica internacional é a principal fonte de ingresos de Cuba, con máis de sete mil millóns de dólares anuais.[5]

Remedio cubano para a UE

 Trala pandemia de Covid-19, varios países, entre eles Italia, solicitaron asistencia médica a Cuba. Por primeira vez, médicos cubanos interviron en Europa Occidental. A Habana enviou unha brigada de 52 médicos e enfermeiras a Lombardía, moi afectada polo virus. Tras dous meses de traballo, os membros do continxente Henry Reeve regresaron a Cuba. Bruno Rodríguez Parilla, Ministro de Asuntos Exteriores de Cuba, subliñou que a axuda cubana fora “solidaria e gratuíta”, dada a crise sanitaria.[6]

Moi impresionadas polo labor dos profesionais cubanos, outras rexións de Italia solicitaron a súa axuda para atenderen as deficiencias do sistema sanitario do país. Dende 2023, a rexión de Calabria beneficiouse da presenza de médicos cubanos. Unha primeira brigada de 51 persoas chegou en xaneiro de 2023, seguida doutro grupo de 120 médicos en agosto de 2023 e outros 98 en febreiro de 2024. En total, 500 médicos cubanos interviran nesta rexión do sur de Italia. A Republica, o principal diario do país, expresou seu entusiasmo co titular: “Estes son os médicos cubanos que salvarán o sistema sanitario de Calabria”.[7] O gobernador da rexión, Roberto Occhuito, expresou a súa gratitude: “O pobo de Calabria estalles moi agradecido porque nos permitiron garantir servizos esenciais para a atención dos nosos cidadáns, evitando o peche de servizos e hospitais. Salvaron os hospitais”.[8]

O Principado de Andorra tamén recibiu asistencia dun continxente de 39 profesionais cubanos durante a pandemia de Covid-19. Washington tentou presionar ás autoridades do país para disuadilas de utilizar os servizos dos profesionais da illa. Pero María Ubach, ministra de Asuntos Exteriores, non se deixou intimidar e deu unha resposta contundente e pública: “Son consciente da posición de Estados Unidos, pero somos un país soberano e temos dereito a elixir os socios cos que queremos colaborar”. Logo dunha misión de dous meses, parte do persoal médico cubano regresou á illa, acompañado polo agradecemento do goberno e o pobo de Andorra.[9]

Francia tamén autorizara aos departamentos de ultramar de Martinica, Guadalupe, Guayana Francesa e San Pedro e Miquelón a solicitar a asistencia de médicos cubanos para facer fronte á emerxencia sanitaria provocada polo Covid-19. A pedimento de Alfred Marie-Jeanne, Presidente do Consello Executivo da Colectividade Territorial de Martinica, un equipo de quince médicos realizou unha misión de tres meses en Martinica, de xuño a setembro de 2020, para reforzar os equipos médicos de loita contra a pandemia. O profesor François Roch, Presidente do Comité Médico do Hospital Universitario de Martinica, expresou a súa satisfacción: “O balance global é positivo”.[10]

Os continxentes de médicos cubanos poderían chegar a Francia nun prazo relativamente curto. Moitas rexións son favorabeis, como a de Côtes-d’Armor, onde as autoridades locais desexan evitar o peche do hospital de Guingamp. As autoridades cubanas, a través do seu embaixador en Francia, Otto Vaillant, expresaron a súa vontade de axudar.[11] Só precisa un decreto gobernamental, que achegaría unha solución duradeira á cuestión dos desertos médicos e permitiría a cidadanía francesa acceder por igual á asistencia sanitaria. Como recoñece o informe do Senado, é un asunto de “coraxe política”.

*Salim Lamrani é Doutor en Estudos Ibéricos e Latinoamericanos pola Universidade da Sorbona, e profesor de Historia de América Latina na Universidade da Reunión; está especializado nas relacións entre Cuba e Estados Unidos.

Terra Sen Amos – Axencias

Un xulgado de Madrid ven de absolver tanto ao xornalista José Manuel Manzaneda, diretor do xornal Cubainformación  coma á Asociación Euskadi-Cuba, dos tres delitos dos que viñan sendo acusados por Javier Larrondo, axente da asociación Prisioners Defenders. Javier Larrondo, responsábel desta ONG que ten como un dos seus cometidos a crítica do goberno socialista de Cuba e do seu programa de cooperación solidaria con todo o mundo, reclamaba 6 anos de prisión para cada un dos acusados e precisaba endebén que deberían recaer sobre estes as costas do proceso. O xuiz determina que estas costas obrigan ao presidente de Prisioners Defenders pola súa temeridade e mala fe ao manter a acusación contra a Cubainformación.

José Manuel Manzaneda publicara un artigo titulado “Crear unha crise sanitaria en Cuba, obxectivo da guerra contra a súa cooperación médica” que criticaba os insultos do presidente da ONG en relación á cooperación médica que o Goberno cubano leva a cabo en 60 países do mundo, considerando que lle correspondería o alcume de criminal de guerra no mesmo sentido literal que define a Donald Trump ou que se aplicara profusamente ao finado Henrique Kissinger pola súa vida consagrada a encirrar matanzas de utilidade para os intereses dos EUA, seu patrono.

Dí a sentenza que no artigo non se dan os requisitos esixidos legal e xurisprudencialmente para consideralo calumnioso ou incitador de odio e advirte que a adxetivación criminal de guerra  mal se podería considerar inxuriosa xa que está dentro do que a xurisprudencia normaliza como recurso retórico na comunicación. De feito a sentenza enténdeo coma crítica, recriminación ou censura política e parte da liberdade de expresión.

A Asociación de Amizade Galego Cubana Francisco Villamil, coeditora de Cubainformación, coida que esta querela está dirixida a unha organización e a un medio de comunicación que non existiría no caso de non poder contar co traballo voluntario e que está encaminado a defender e promover a solidariedade internacional e o socialismo. Ben ao contrario da organización Prisioners Defenders que forma parte do barroco tecido de instancias alineadas cos intereses do Departamento de Estado dos EUA e en ben de casos acredoras de pago en dólares.  

O xornalismo necesario de “Cubainformación” é obxecto dun arbitrario cerco xudicial, económico e mediático

YAIMI RAVELO – CUBA EN RESUMEN

Nin Marx nin Engels puideran asistir a consolidación imperialista do capitalismo entre 1898 e 1900 que asomou na xeopolítica imposta polas guerras mundiais do século XX. A interpretación que Lenin fixera de Marx permanece non só vixente senón dotada dunha  precisión e complexidade que nos permite identificar o renacer do fascismo na plena descomposición do capitalismo.  Con este anuncio, comezóu o intelectual arrxentino Atilio Borón a súa refrexión sobre a política internacional contemporánea na Casa das Américas, dentro do programa da XXXII Feira Internacional do Libro da Habana. Abel Prieto dixo de Borón que era coma unha estrela de rock das ciencias sociais, pola súa capacidade de orientar a mocidade dixitalizada.

Vivimos en primeira fila o remate do imperialismo e o inicio dunha nova etapa da historia da humanidade; a mocidade asiste a cambios acelerados que non se produciran en 500 anos. Un cambio positivo, segundo o profesor arxentino,  por ser o prolongado ocaso da dominación de Occidente sobre o sistema internacional. “O predominio de Occidente parecía algo absolutamente inamovibel nos meus anos de formación, e agora asistimos a unha aceleración histórica que Marx predicira con certeza”.

A decadencia dos EUA non é unha mutación reductora do seu protagonismo senón que claramente xa non pode impoñer os seus intereses tal coma fixeran no remate da Segunda Guerra Mundial. Na desaparición da URSS, moitos aseguraron que o XXI sería o século dos EUA e o triunfo da democracia liberal nos primeiros mercados do mundo. En menos de 20 anos todo iso véuselles abaixo.

Estorbado aínda polo misterio e o segredismo, o derrube da Torres Xemelgas de Manhatan fora precedido pola caida dunha terceira torre, que malia estar censurada tiña enorme importancia.  A chamada Torre VII encerraba algunhas das máis importantes oficinas do goberno federal dos EUA e acubillaba o cerne dos servizos secretos e dos arquivos da CIA, que habían esborrallar ás 4:30 da tarde. Non esfragou contra ela avión ningún. No informe sobre os atentados do 2001 que realizara o Tribunal Supremo dos EUA, case que non reparan na Torre VII. Un fenómeno que marca perceptibelmente a declinación dos EUA coma imperio.

Interpretacións fundadas comparan o debalo do imperio dos EUA coa toma de terra violenta dun avión. Entrada en pista con grande balbordo entre desafíos e guerras coma as que estamos a ver nestes días: “Con dúas frontes de guerra moi moi fortes no plano global e outras menores que non merecen moita atención da grande prensa controlada e a  ameaza dun choque superior en Taiwan. Os EUA consideraran China adversario mais agora é inimigo principal; unha transición especial porque non comparten lingua, tradicións políticas nin relixión. Quer dicer: unha transición moito máis avesa e bruta.

Crises anteriores, nomeadamente a da hexemonía británica internacional, déranse entre paises de características culturais e políticas relativamente próximas a diferenza dos universos culturais que chocan hoxe, e non só no caso de China. As guerras de hoxe son produto da necesidade dos EUA de preservar pola forza unha situación de predominio a nivel internacional que xa non poden soster. Cal é a diferenza? Os EUA baseaban a súa superioridade nun conxunto de factores que foron desaparecendo. A guerra contra Rusia ten por obxectivo conservar a capacidade de control do sistema, a beira dunha UE en decadencia. Algo que acontece mentre os EUA perden a carreira económica con China. “China é o experimento de crecemento económico máis extraordinario na historia da humanidade”.

A nova China non só cambiou a economía mundial, tamén a distribución de recursos no mundo e a xeopolítica. China coa súa estratexia é a gran socia de 144 países. Aparece no escenario internacional a India que era potencia industrial no século XIX e fora esmagada por Inglaterra polo colonialismo, polas armas, a tortura e o xenocidio. A India hoxe está entre as primeiras economías e estase transformando no que moitos aseguran que para o ano 2030 será a terceira potencia económica do mundo.

Neste cadro, os EUA provocaron a guerra en Ucraína e alentron a masacre de Gaza, con armas e fondos, e deron medios ao que hoxe con toda certeza e con toda precisión pódese caracterizar coma un réxime neo-nazi dirixido a aniquilar á poboación orixinaria desa rexión. “Sen a intervención ou a mediación de parte dos países hexemónicos de Occidente, dos EUA e os seus aliados, non podería realizarse esa política de exterminio que pretende acabar cos palestinos e botalos de Gaza”.

Sobre a crise económica dos EUA, Borón recomendou analizar a débeda pública superior ao 125% do produto bruto nacional o que significa que para pagar esa débeda, durante un ano o cidadán de EEUU non podería comer, comprar, ir ao médico, nin facer nada. Ese proceso dura o que dure mundialmente a confianza no Dólar, que cae a diario como moeda de cambio no comercio internacional. Séguese aínda utilizando como moeda de reserva mais a cada menos.

O eixo da transición pode ideenttificarse no conxunto dos BRICS que hoxe en día comezan a intercambiar seus produtos con moedas locais. “Os BRICS hoxe teñen 10 membros á parte dos cinco fundadores, convidaran tamén a Arxentina. Pero una desas tremendas fatalidades que temos en Arxentina este personaxe sinistro, unha especie de bufón supersticioso que fala con cans mortos, Arxentina rexeitou ingresar aos BRICS” malia seren moito máis importantes que os países do G7 e conttaren coa vinculación de China”.

Dixo que nesta altura estabamos a loitar cun exército de millóns de creadores de contidos e entene que compre dar esa batalla, crear contidos, facelos circular polas redes sociais, porque hoxe os medios tradicionais perderon eficacia; o traballador aínda o máis humilde infórmase mirando o celular nas redes sociais e non serve entregarlle unha voandeira na na porta da fábrica como nos anos 60 e 70.

“Non podemos cansar ou como dicía Fidel: cansar é aínda máis bochornoso que declararse rendido. Non cansemos nin abandonemos a loita: sigamos na batalla con toda forza e até a vitoria sempre!”

Farruco Sesto Novás – Nós Diario

Nas análises sobre as tramas do acontecer político en Latinoamérica, un dos elementos que adoita estar ausente, ou ben é presentado con insuficiente acento, é a consideración do abafante peso das oligarquías dominantes nos principais países, por non dicir en todos, da rexión. Un peso que vén de atrás, de moi lonxe, e que mantén seu dominio despois de séculos de implacable exercicio.

Ao cabo  do proceso de independencia, no primeiro terzo do século XIX, os principais líderes liberadores son asasinados nuns casos (o mariscal Sucre é un paradigma) e, noutros, son exiliados, maltratados, calumniados, tamén comprados, (o xeneral Páez é outro paradigma) ou simplemente deixados de lado. No transfondo de todas as maquinacions que compoñen de tal maneira o escenario, están as respectivas oligarquías dos nacentes países que, mantendo o poder económico acumulado durante a colonia, toman tamén o poder político, que é o que seguen exercendo douscentos anos despois con singular ferocidade.

O filósofo e historiador venezolano Vladimir Acosta vén explicalo deste xeito ao se referir a aqueles momentos do século XIX: “os principais beneficiarios desas heroicas guerras de Independencia (…) son xustamente as respectivas oligarquías crioulas, ricas, donas de terras e escravos, que aproveitan a vitoria lograda coa participación destes para conquistar o pleno poder político do que carecían baixo o dominio colonial español.”

A súa evolución non foi exactamente a mesma en cada un dos países. Os seus períodos de maior auxe e as súas facetas de desenvolvemento varían de acordo ás circunstancias nacionais en cada caso, pero o feito xeral é que douscentos anos despois, aí están, no continente con maior desequilibrio social do mundo, opoñéndose, con particular violencia, a calquera proceso profundo de transformación en beneficio dos pobos.

En xeral pode dicirse que van reforzando o seu poder, e evoluindo economicamente, a través dos negocios convencionais da burguesía: produción agrícola e gandeira, industria, comercio, importación e exportación, etc. Con todo, hai dous casos nos que a acumulación de riqueza lograda vense aos ollos: o de Venezuela, onde se fai sobre todo parasitando ao Estado até desangralo, nutríndose da renda petroleira e o de Colombia, onde a maiores dos negocios convencionais, a oligarquía faise partícipe do narcotráfico que alcanza magnitudes extraordinarias. Pero sempre, invariablemente, co superior control do Estado e das súas institucións, principais aparellos políticos, forzas armadas (e ás veces co manexo paralelo e simultáneo de estruturas paramilitares) e, xa que logoo, co dominio case absoluto dos medios de comunicación.

No seu protagonismo político opresor salientaron Perú, se cadra o máis fondamente reseso, a de Chile, a de Arxentina, a de Ecuador, a xa citada de Colombia e, nestes tempos, a de Venezuela, que sobresae como a máis apátrida.

Non se pode entender a historia latinoamericana dos dous últimos séculos, a dificultade dos cambios profundos, o uso das ditaduras como forma de control, os golpes de estado, os magnicidios e destitucións de presidentes, o uso desvergoñadamente político da xustiza, as constantes intervencións norteamericanas e tamén a inxerencia europea, e pare de contar, exemplos sobran, sen comprendermos o papel das oligarquías en todo este panorama. De tal maneira que puidese dicirse que a historia destas nacións a partir da independencia, é a historia dos pobos nos seus esforzos por sacudirse o xugo das oligarquías. Tendo como pano de fondo de todo iso, a presenza do protagonista maior, o imperialismo norteamericano, coidando do seu patrio traseiro, e do que as oligarquías deviron, a cada máis, os seus representantes.

Nos tempos que corren, hai que prestarlle especial atención a Colombia onde a oligarquía híbrida (linaxes máis narco-paramilitarismo) parece cada vez máis decidida a darlle un Golpe de Estado (pola modalidade que sexa) ao presidente Gustavo Petro.

E no caso de Venezuela, o de sempre. Cun odio visceral aos propósitos emancipadores do proceso bolivariano e ao que o pobo representa, estes personaxes, estes “apelidos” da oligarquía, como lles di o presidente Maduro, sempre coa mesma trécola, sabotando, promovendo sancións, pedindo intervencións estranxeiras, cortándose as veas simbólicamente contra “a ditadura”; iso si, acumulando xa vintecinco anos de fracasos nas súas costas.