Todalas entradas de Terrasenamos

O Movemento Estatal de Solidariedade con Cuba (MESC) nace con catro programas contra o bloqueo e a prol das brigadas médicas

Asociación de Amizade Galego-Cubana Francisco Villamil – Terra Sen Amos

Máis de corenta asociacións e colectivos do Estado español veñen de constituír o MESC (Movemento Estatal de Solidariedade con Cuba), co obxectivo de coordinar accións globais de solidariedade con Cuba e a súa Revolución, e de levar a cabo o Plan de Acción aprobado nos Encontros Estatais de Solidariedade con Cuba, de carácter bienal. O MESC lanza na súa presentación unha axenda de traballo a prol de Cuba na que participan asociacións da emigración, sindicatos, partidos e entidades solidarias e internacionalistas. O bloqueo dos EUA contra Cuba, reforzado nos últimos catro anos con 242 novas sancións, impacta como nunca nas condicións de vida dun país que, por mor da Pandemia, viu reducidas ao mínimo as súas fontes de ingresos e, en consecuencia, sofre unha aguda situación de desabastecemento.

Catro son as iniciativas que apoia o MESC no seu nacemento:

  1. Caravanas. 30 de maio, domingo, nalgunhas cidades do Estado español, realizaranse accións de apoio á III Caravana Mundial contra o bloqueo a Cuba, despois das dúas primeiras realizadas en marzo e abril deste ano.
  2. Xornada central contra o Bloqueo. 23 de xuño, quarta feria, realizarase a Xornada central de concentracións e actos contra o bloqueo, en cando menos unha quincena de cidades do Estado, de maneira simultánea á votación na Asemblea Xeral das Nacións Unidas, que esixirá aos EEUU, por 29ª vegada, o fin da devandita política. Na última ocasión, o resultado foi de 187 votos contra tres. en Catalunya, En Catalunya, a xornada central, realizarase uns días antes, 19 de xuño, sábado.
  3. Xiringas. O MESC súmase a campaña internacional “Xiringas para Cuba”, lanzada por  SOdePAZ para apoiar á Illa nos seus esforzos por inmunizar antes de rematar o ano, toda a súa poboación con vacinas propias, feito inédito entre os países do Sur e mostra de rebeldia intelixente e positiva fronte un bloqueo que atranca ilegalmente a compra de material clínico nos mercados internacionais. O obxectivo global para Europa é obter fondos para 10 millóns de xiringas. O MESC asume un millón, e xa nas próximas semanas, realizará a primeira compra, equivalente a perto de medio millón. 
  4. Premio Nobel. O MESC, de igual xeito, recoñece a solidariedade de Cuba con outros pobos. Unha asistencia solidaria internacional que continúa malia a Pandemia e que no último ano, enviou 57 brigadas médicas, con cinco mil cooperantes, a maioría mulleres, a 40 estados. Por isto, o MESC, secunda a Campaña internacional polo outorgamento do Premio Nobel da Paz 2021 ao Continxente Médico Cubano “Henry Reeve”.

O MESC esixe ao goberno de Joe Biden que cumpra non só coas 28 resolucións das Nacións Unidas, senón co seu propio electorado ao que prometera a reversión da política de asfixia económica ao pobo cubano,  encarniizadamente aplicada por Donald Trump.

Convocando a participar nos actos contra o bloqueo 30 de maio e 23 de xuño, a colaborar na campaña “Xiringas para Cuba” e a sumar apoios a concesión do Premio Nobel para cooperación médica cubana, o MESC invita a particulares e entidades a participar no clamor internacional contra o cruel e ilegal cerco dunha pequena illa sen recursos resolta a defender a súa soberania e opción de goberno socialista..

Contacto de prensa: EMAIL: galegocubana@gmail.com – TELEFONE: 604 032857

Mudou toda a estrutura do poder político e gobernamental de Cuba, mais non o rumo

Raúl na Praza da Revolución (foto de Ismael Francisco/ Cubadebate)

Rosa Mirian Elizalde – La Jornada

Temos na memoria os epitafios escritos por adiantado hai 30 anos. Coa  URSS en saldo, os sabios da tribo auguraban que Cuba non resistiría sen o ouro de Moscova nin podería soportar a entropía do socialismo real, co engadido do asedio dos EUA. “Os enterradores esperan coa pa alzada”, escribira en 1992 Eduardo Galeano.

Pois que a opinión dominante recordaba que todas as revolucións comezan e rematan a canonazos, o mellor que lle podía suceder á cubana era Fidel Castro renderse por adiantado para aforrar mortos. O diario El Pais, de Madrid, recomendaba á Moncloa axudar ao goberno sobrevivente da Habana “para integrarse na comunidade occidental, á que Cuba pertence por historia e por dereito propio; tratando con iso de paliar as consecuencias dunha transición violenta e evitando odios e vinganzas”.

Insultos aparte -iso da nosa renuncia a ser occidentais- houberon de  esperar tres décadas para que sucedese o que algúns chaman a transición sen acontecer o desenlace tan longamente esperado.  A chamada Xeración Histórica, a dos barbudos da Serra Mestra, simplemente deixou hai uns días os seus cargos políticos, sen máis consecuencias que os longos aplausos que lle tributaron os delegados e invitados ao VIII Congreso do Partido Comunista de Cuba, en xesto de gratitude. “Nada me obriga a esta decisión, pero creo firmemente na forza e valor do exemplo e na comprensión dos meus compatriotas e a fe que mentres viva, estarei listo, co pé na estribeira, para defender á Patria, a Revolución e o Socialismo”, dixo Raúl Castro 16 de abril, ao anunciar que concluía o seu mandato como Primeiro Secretario do Partido.

Nin violencia, nin odio, nin vinganza. No que respecta a Cuba, a historia pasou por riba dos que agoiraban un Muro de Berlín tropical. Raúl Castro despídese falando non só de socialismo, senón da necesidade de recrealo e de estarmos preparados para aplicar correccións e novidades. O presidentel Díaz-Canel, que o sucede no cargo, engade que compre conectar coa sociedade e fortalecer unha democracia co apelido socialista, “vinculada á xustiza e a equidad social, ao exercicio pleno dos dereitos humanos, á representación efectiva e a participación da sociedade nos procesos económicos e sociais en curso… Todo iso nunha contorna cada vez máis libre dos lastres do burocratismo, do centralismo excesivo e da falla de eficiencia”.

Construír un edificio novo sobre os alicerces dun compromiso histórico exemplar. Diso se trata, aínda que non o queiran recoñecer os que agoiraron toda a súa vida o fracaso da Revolución cubana.  Ao bautizala, Fidel Castro déralle  nome de socialista, democrática, dos humildes, cos humildes e para os humildes. Nada de parolada retórica. Díxoo na rúa, ante unha multitude de persoas armadas e decididas a combater unha invasión do goberno de Estados Unidos e os seus mercenarios, 16 de abril de 1961. Como recoñeceu o escritor  Vázquez Montalbán, o peor para Cuba non foi estar soa, o peor é estar rodeada, aínda que coa clarividencia de apostar por un socialismo sen as malformacións políticas e económicas da Europa de aquende muros.

Francisco Fernández Buey, o gran teórico marxista, catalogaba de políticos hipócritas aos que impediron a construción do socialismo no Leste e despois laiáronse de velo convertido nun monstro. E engade: “Nese contexto, o discurso numantino de Castro ten para min o valor da coherencia moral… A única maneira de saber se Cuba podería chegar a ser socialista no sentido orixinal da palabra, ou se aínda pode chegar a selo, é pensar na hipótese de poderen realizar o que a maioría da xente quería cando fixo a revolución. Sabemos que iso nin llo permitiran nin llo deixarán facer.”

Estando nesas, chegou a Era de despois de Castro, sen os cataclismos anunciados. Sucedeu a renovación perante os ollos de todo o mundo, con paciencia e agudos recursos tácticos que axudaron a desatar as calidades e as capacidades da xente do común. Non quedan de seu guerrilleiros no Partido que conduciu a política nacional: a xeración que ten nas súas mans os destinos do país naceu despois de 1959 e exprésase tamén en feminino. A idade media dos nosos dirixentes é agora de 42,5 anos. Son mulleres o 54,2% de quen ocupan responsabilidades e o 47,7%, negros e mulatos. Existen 75 primeiras secretarias de comités municipais e de distrito (42%) Mudou toda a estrutura do poder político e gobernamental, pero non o rumbo.

A teima de Cuba non é polo cambio, senón por darlle sentido pleno a esa palabra e seguir capeando unha prolongada situación de emerxencia. Se cadra, os enterradores da pa alzada cansan de esperar.

Artigo publicado orixinalmente en La Jornada, de México e distribuido en todo o mundo.

Tradución ao Galego para TSA por Liliana Cabazos.

Crónica da peste do Bloqueo sobre o abrente da Revolución Cubana, por Gabriel García Márquez (e II)

Resumen Latinoamericano

(Segunda parte do artigo que aparecera en Proceso, 24 de xullo de 1978)

Coido que moi poucos eramos conscientes do xeito silandeiro e irreparábel en que a escaseza ía meténdose na nosa vida. Aínda despois do desembarco en Praia Girón, os casinos seguían abertos, e algunhas jineteras sen turistas facían a carreira en espera de un afortunado casual da ruleta lles salvar a noite. Era evidente que a medida que as condicións cambiaban, aquelas andoriñas solitarias íanse volvendo lúgubres e cada vez máis baratas. Pero de todos os xeitos as noites da Habana e Guantánamo seguían a ser longas e insomnes, e a música das festas de aluguer soaba até a alba.

Eses rengos da vida vella mantiñan unha ilusión de normalidade e abundancia que nin as explosións nocturnas, nin os rumores constantes de agresións infames, nin a inminencia real da guerra conseguían extinguir, pero que desde había moito tempo deixaran de ser verdade. Ás veces non había carne nos restaurantes despois da media noite, pero non nos importaba, porque se cadra había polo. Ás veces non había plátano, pero non nos importaba, porque se cadra había boniato. Os músicos dos clubs veciños e os chulos impávidos que esperaban as colleitas da noite fronte a un vaso de cervexa, parecían tan distraídos como nós ante a erosión inexorábel da vida cotiá.

No centro comercial tiñan aparecido as primeiras colas e un mercado negro incipiente, pero moi activo, empezaba a controlar os artigos industriais, sen pensar moi en serio que tal sucedese porque faltasen cousas, senón todo o contrario, porque sobraba diñeiro.

Naquela altura, alguén requerira unha aspirina despois do cinema e non a atopamos en tres farmacias. Fómola encontrar na cuarta, e o boticario explicounos, sen lle dar máis importancia, que a aspirina escaseaba desde había tres meses. A verdade é que non só a aspirina, senón moitas cousas esenciais estaban escasas desde antes, pero ninguén parecía pensar que desaparecerían por completo. Case un ano despois de os EUA decretaren o embargo total do comercio con Cuba, a vida seguía sen cambios importantes, non tanto na realidade como no espírito da xente.

BRUTAL E LÍRICO

Eu tomei conciencia do Bloqueo dunha maneira brutal, pero á vez un pouco lírica, como con case todo o que se me anunciou na vida. Despois dunha noite de traballo na oficina de Prensa Latina funme só tirando do meu cansazo, a procurar algo de comer. Estaba a amencer. O mar tiña un humor tranquilo e unha freita alaranxada separábao do ceo no horizonte.

Camiñei polo centro da avenida deserta, contra o vento de salitre do Malecón, buscando algún lugar aberto para comer baixo as arcadas de pedras reladas e zumarentas da cidade vella. Por fin atopei unha taberna co peche metálico a medio baixar, e tentei levantalo para entrar, porque dentro había luz e víase un home lavando vasos no mostrador. Mal botara man ao peche, cando sentín ás miñas costas o ruído inconfundible dun fusil ao ser montado, e unha voz de muller, moi doce pero resolta:

-Quieto, compañeiro -dixo-. Levanta as mans.

Era unha aparición na bruma do abrente. Tiña un aspecto moi belo, co pelo amarrado na caluga como unha cola de cabalo, e a camisa miliciana humedecida polo vento do mar. Estaba asustada, sen dúbida, pero tiña os tacóns separados e ben chantados na terra, e termaba do fusil coma un soldado.

-Teño fame- dixen.

Talvez díxeno con demasiada convicción, porque só entón comprendeu que eu non tratara de entrar na fonda á forza, e a súa desconfianza converteuse en mágoa.

-É moi tarde -dixo.

-Ao contrario -retruqueille- o problema é que é demasiado cedo. O que quero é almorzar.

Entón fixo acenos cara a dentro polo cristal, e convenceu ao home de que me servise algo, aínda que faltaban dúas horas para abrir. Pedín ovos fritos con xamón, café con leite e pan con manteiga e un zume fresco de calquera froita. O home díxome cunha precisión sospeitosa que non había ovos nin xamón desde había unha semana nin leite desde facía tres días, e que o único que podía servirme era unha cunca de café negro e pan sen manteiga, e talvez un pouco de macarróns requecidos da noite anterior. Sorprendido, pregunteille que estaba a pasar coas cousas para comer, e a miña sorpresa era tan inocente que entón foi el quen sentiu sorprendido.

-Non pasa nada me dixo-. Máis nada que a este país levoullo o carallo.

Non era inimigo da Revolución, como o imaxinei ao principio. Ao contrario: era o último dunha familia de once persoas que fuxiran en bloque para Miami. Decidira quedar, e en efecto ficou para sempre, mais eu oficio permitíalle descifrar o porvir con elementos máis reais ca os dun xornalista trasnoitado. Coidaba que antes de tres meses tería que pechar a fonda por falta de comida, pero non lle importaba moito, porque xa tiña plans moi ben definidos para o seu futuro persoal.

Foi un prognóstico certeiro. O 12 de marzo de 1962, cando xa transcorreran trescentos vinte e dous días desde o principio do Bloqueo, impúxose o racionamento drástico da mantenta. Asignouse a cada adulto unha ración mensual de tres libras de carne, unha de peixe, unha de pito, seis de arroz, dous de manteiga, unha e media de feixóns, catro onzas de manteiga e cinco ovos. Era unha ración calculada para cada cubano dispor dunha cota normal de calorías diarias. Había racións especiais para os nenos, segundo a idade, e todos os menores de catorce anos tiñan dereito a un litro diario de leite.

Máis tarde empezaron a faltar puntas, deterxentes, lámparas e outros moitos artigos indispensábeis na casa, e o problema das autoridades non era regulamentalos, senón conseguilos. O máis admirabel era comprobar até que punto aquela escaseza imposta polo inimigo ía purificando a moral social. O mesmo ano en que se estableceu o racionamento ocorreu a chamada Crise de Outubro, que o historiador inglés Hugh Thomas cualificou como a máis grave da Historia da Humanidade, e a inmensa maioría do pobo cubano mantívose en estado de alerta durante un mes, inmóbiles nos seus sitios de combate ata que o perigo pareceu conxurado, e dispostos a enfrontarse á bomba atómica con escopetas.

No medio daquela mobilización masiva que bastaría para descompoñer calquera economía ben asentada, a produción industrial alcanzou cifras insólitas: rematou o absentismo nas fábricas e sorteáronse obstáculos que en circunstancias menos dramáticas terían sido fatais. Unha telefonista de Nova York díxolle nesa ocasión a unha colega cubana, que nos Estados Unidos estaban moi asustados polo que puidese ocorrer. En cambio, aquí estamos moi tranquilos -replicou a cubana-. Á fin e ao cabo, a bomba atómica non doe.

O país producía daquela zapatos abondo para cada habitante de Cuba poder comprar un par ao ano, de modo que a distribución canalizouse a través dos colexios e os centros de traballo. Só en agosto de 1963, cando xa case todas as zapaterías pecharan por non haber materialmente nada que vender, regulamentouse a distribución da roupa. Empezaron por racionar nove artigos, entre eles os pantalóns de home, a roupa interior para ambos sexos e certos xéneros téxtiles, pero antes dun ano tiveron que aumentalos a quince.

Aquel Nadal foi o primeiro da Revolución que pasou sen cochinito nin turrón, e cos xoguetes racionados. Con todo, e grazas precisamente ao racionamento, foi tamén o primeiro Nadal na historia de Cuba en que todos os nenos sen ningunha distinción tiveron polo menos un xoguete, A pesar da intensa axuda soviética e da axuda de China Popular, que non era menos xenerosa naquel tempo, e a pesar da asistencia de numerosos técnicos socialistas e da América Latina, o Bloqueo era entón unha realidade ineludible que había de contaminar até as gretas máis recónditas da vida cotiá e apresurar os novos rumbos irreversibles da historia de Cuba.

As comunicacións co resto do mundo reducíronse ao mínimo esencial. O cinco voos diarios a Miami e os dous semanais de Cubana de Aviación a Nova York foron interrompidos desde a Crise de outubro. As poucas liñas de América Latina que tiñan voos a Cuba, cancelaron a medida que os seus países interrompían as relacións diplomáticas e comerciais, e só quedou un voo semanal desde México que durante moitos anos serviu de cordón umbilical co resto de América, aínda que tamén como canle de infiltración dos servizos de subversión e espionaxe dos Estados Unidos.

Cubana de Aviación, coa súa frota reducida aos épicos Bristol Britannia, que eran os únicos cuxo mantemento podían asegurar mediante acordos especiais cos fabricantes ingleses, sostivo un voo case acrobático a través da ruta polar até Praga. Unha carta de Caracas, a menos de 1.000 quilómetros da costa cubana, tiña que darlle a volta a medio mundo para chegar á Habana. A comunicación telefónica co resto do mundo tiña que facerse por Miami ou Nova York, baixo o control dos servizos secretos dos Estados Unidos, mediante un prehistórico cable submarino que foi roto nunha ocasión por un barco cubano que saíu da baía da Habana, arrastrando a áncora que esqueceran levantar.

A única fonte de enerxía eran cinco millóns de toneladas de petróleo que os barcos soviéticos transportaban cada ano desde os portos do Báltico, a 14 000 quilómetros de distancia, e cunha frecuencia dun barco cada cincuenta e tres horas.

O Oxford, un buque da CIA equipado con toda clase de elementos de espionaxe, patrullou augas territoriais cubanas durante varios anos para vixiar que ningún país capitalista, salvo os moi poucos que se atreveron, contrariara a vontade dos Estados Unidos. Era ademais unha provocación calculada á vista de todo o mundo. Desde o Malecón da Habana ou desde os barrios altos de Santiago víase de noite a silueta luminosa daquela nave de provocación ancorada dentro das augas territoriais. Talvez moi poucos cubanos lembraban que do outro lado do mar Caribe, tres séculos antes, os habitantes de Cartagena de Indias padeceran un drama similar.

As 120 naves mellores da Armada Inglesa, ao mando do almirante Vernon, cercaran a cidade con 30 000 combatentes selectos, moitos deles recrutados nas colonias americanas que máis tarde serían os Estados Unidos. Un irmán de George Washington, o futuro liberador desas colonias, estaba no Estado Maior das tropas de asalto. Cartagena de Indias, que era famosa no mundo de entón polas súas fortificacións militares e a espantosa cantidade de ratas das súas cloacas, resistiu ao asedio cunha ferocidade invencibel, malia seus habitantes ter que alimentarse co que podían, desde as cortizas das árbores até o coiro dos tallos. Ao cabo de varios meses, aniquilados pola bravura guerreira dos asediados, e destruídos pola febre amarela, a disentería e a calor, os ingleses retiráronse en derrota. Os habitantes da cidade, en cambio, estaban completos e saudables, pero coméron até a última rata.

Moitos cubanos, por suposto, coñecían este drama. Pero o seu raro sentido histórico impedíalles pensar que puidese repetirse. Quen imaxinaría, no incerto aninovo de 1964, que estaban aínda por vir tempos peores daquel Bloqueo férreo e desalmado, e que chegarían a non ter nin auga para beber en moitos fogares e en case todos os establecementos públicos.

Artigo traducido para Terra Sen Amos por Rosalía Eiras

Crónica da peste do Bloqueo sobre o abrente da Revolución Cubana, por Gabriel García Márquez (I)

Gabriel García Márquez – Resumen Latinoamericano

(Primeira parte do artigo que aparecera en Proceso, 24 de xullo de 1978)

Aquela noite, primeira do Bloqueo, había en Cuba 482. 560 automóbiles, 343.300 refrixeradores, 549.700 receptores de radio, 303.500 televisores, 352.900 ferros eléctricos, 286.400 ventiladores, 41.800 lavadoras automáticas, 3.510. 000 reloxos de pulseira, 63 locomotoras e 12 barcos mercantes. Todo iso, agás os reloxos de pulso que eran suízos, fora feito nos EUA.

Ao parecer, había de pasar un certo tempo antes de a maioría dos cubanos se decataren do que representaban na súa vida aqueles números mortais. Desde o punto de vista da produción, Cuba comprendeu de arrebato con que non era un país distinto, senón unha península comercial dos Estados Unidos.

Ademais de que a industria do azucre e o tabaco dependían por completo dos consorcios ianquis, todo o que se consumía na Illa era fabricado polos Estados Unidos, xa fóra no seu propio territorio ou en Cuba. Habana e dous ou tres cidades máis do interior respipraban fartura e felicidade, pero de feito non había nada que non fose alleo, desde os cepillos de dentes até os hoteis de vinte pisos de vidro no Malecón.

Cuba importaba dos EUA case 30.000 artigos, tanto necesarios como prescindíbeis para a vida cotiá. E os mellores clientes daquel mercado de ilusións eran os mesmos turistas que chegaban no Ferry boat de West Palm Beach e polo Sea Train de Nova Orleans, pois tamén eles preferían comprar sen impostos os artigos importados da súa propia terra.

As papaias creoulas, que sorprenderan a Cristóbal Colón na súa primeira viaxe, vendíanse nas tendas refrixeradas coa etiqueta amarela dos cultivadores das Bahamas. Os ovos artificiais que as amas de casa desprezaban pola súa xema esvaida e o seu sabor de farmacia, tiñan impreso na casca o selo de fábrica dos granxeiros de Carolina do Norte, pero algúns adegueiros agudos lavábanos con disolvente e os enzoufaban de caca de galiña para vendelos máis caros, coma se fosen creoulos de verdade.

Non había sector do consumo que non fose dependente dos Estados Unidos. As poucas fábricas de manufacturas que foran instaladas en Cuba para servirse da man de obra barata, estaban montadas con maquinaria anticuada de segunda man. Os técnicos mellor cualificados eran norteamericanos, e a maioría dos escasos técnicos cubanos abrazaban as ofertas insuperábeis dos seus patróns estranxeiros e marchaban con eles para os Estados Unidos.

Tamén non había armacéns de repostos, pois a industria ilusoria de Cuba sabía que e a peza máis difícil chegaba no seguinte  avión sen impostos nin demoras de aduana, desde 90 millas, só con facer unha chamada telefónica.

Malia a situación de dependencia, os habitantes das cidades continuaban gastando arreo cando xa o Bloqueo era unha realidade estarrecedora. Inclusive cubanos que estaban dispostos a morrer pola Revolución, e algúns que morreron de feito por ela, seguían consumindo cun alborozo infantil. Máis aínda: as primeiras medidas da Revolución aumentaran de inmediato o poder de compra das clases máis pobres, e estas non tiñan entón outra noción da felicidade que o pracer simple de consumir.

Moitos soños aprazados durante media vida e aínda durante vidas enteiras, realizábanse de arrebato. Só que as cousas que se esgotaban no mercado non eran repostas de inmediato, e algunhas non serían repostas en moitos anos, de modo que os armacéns ateigados do mes anterior quedaban sen remedio nos puros ósos.

Cuba foi por aqueles anos iniciais o reino da improvisación e a desorde. A falta dunha nova moral -que aínda haberá tardar moito tempo para formarse na conciencia da poboación- o machismo Caribe atopara unha razón de ser naquel estado xeral de emerxencia.

O sentimento nacional estaba tan arreitado con aquel refacho de vento da novidade e a autonomía, e, ao mesmo tempo, as ameazas da reacción indignada eran tan verdadeiras e inminentes, que moita xente confundía unha cousa coa outra e parecía pensar que até a escaseza de leite podía resolverse a tiros. A impresión de pachanga fenomenal que transmitía a Cuba daquela época entre os visitantes estranxeiros, tiña un fundamento verídico na realidade e no espírito dos cubanos, mai era unha borracheira inxenua na beira da desfeita.

A principios de 1961, regresaba eu a La Habana por segunda vez, na miña condición de correspondente errante de Prensa Latina, e o primeiro que me chamou a atención foi que o aspecto visibel do país tiña cambiado moi pouco, pero que en cambio a tensión social empezaba a ser insostíbel. Voara desde Santiago até La Habana nunha espléndida tarde de marzo, observando pola xanela os campos milagrosos daquela patria sen ríos, as aldeas poeirentas, as enseadas ocultas, e a todo o longo do traxecto percibira sinais de guerra.

Grandes cruces vermellas dentro de círculos brancos foran pintadas nos teitos dos hospitais para polos a salvo de bombardeos previsibles. Tamén nas escolas, os templos e os asilos de anciáns puxéronse sinais similares. Nos aeroportos civís de Santiago e Camagüey había canóns antiaéreos da Segunda Guerra Mundial disimulados con lonas de camións de carga e as costas estaban patrulladas por lanchas rápidas que foran de recreo e pasaran a impedir desembarcos.

Víanse darredor sabotaxes recentes: canavais calcinados con bombas incendiarias por avións enviados desde Miami, ruínas de fabricas dinamitadas pola resistencia interna, campamentos militares improvisados en zonas difíciles onde empezaban a operar con armamento  moderno e excelentes recursos loxísticos os primeiros grupos hostís á Revolución.

No aeroporto da Habana, onde eran evidentes os esforzos por  que non se notase o ambiente de guerra, había un letreiro xigantesco dun extremo ao outro da soleira principal: Cuba, territorio libre de América. En lugar dos barbudos de antes, a vixilancia estaba a cargo de milicianos moi novos con uniforme verde oliveira, entre eles algunhas mulleres, e as súas armas eran aínda as dos vellos arsenais da ditadura. Naquela altura non había outras.

O primeiro armamento moderno que logrou comprar a Revolución, a pesar das presións contrarias dos Estados Unidos, chegara de Bélxica o 4 de marzo anterior, a bordo do barco francés La Coubre, e este voou no peirao de La Habana con 700 toneladas de armas e municións nas adegas por mor dunha explosión provocada. O atentado produciu 75 mortos e 200 feridos entre os obreiros do porto, pero non foi reivindicado por ninguén. O Goberno cubano culpou á CIA.

PATRIA OU MORTE, A BROCHA GORDA

Foi no enterro ás vítimas cando Fidel Castro proclamou a consigna que había de converterse na divisa máxima da nova Cuba: Patria ou Morte. Vina escrita por primeira vez nas rúas de Santiago, víraa pintada de empresas de aviación e pastas dentífricas norteamericanas, na estrada poeirenta do aeroporto de Camagüey, e volvina atopar repetida en cartonciños improvisados nas vitrinas das tendas para turistas do aeroporto da Habana, nas antesalas e os mostradores, e pintadas con albaialde nos espellos das barbarías e con carmín de beizos nos cristais dos taxis.

Conseguiuse tal grao de saturación social, que non había nin un lugar nin un instante en que non estivese escrita aquela consigna de rabia, desde as pailas dos trapiches até a cuña dos documentos oficiais; prensa, radio e televisión repetírona sen piedade durante días enteiros e meses interminabeis, até incorporarse á propia esencia da vida cubana.

Na Habana, a festa estaba no seu apoxeo. Había mulleres espléndidas que cantaban nos balcóns, paxaros luminosos no mar, música por todas partes, pero no fondo do xúbilo sentía o conflito creador dun modo de vivir xa condenado para sempre, que pugnaba por prevalecer contra outro modo de vivir distinto, aínda inxenuo, pero inspirado e esmagador.

A cidade seguía sendo un santuario de pracer, con máquinas de lotaría até nas farmacias e automóbiles de aluminio demasiado grandes para as esquinas coloniais, pero o aspecto e a conduta da xente estaban a dar un cambio radical. Todos os sedimentos do subsolo social saíran á boia, e unha erupción de lava humana, densa e fumarenta, se espallaba sen control polos carreiros da cidade liberada, e contaminaba dunha vertixe multitudinaria até as físgoas derradeiras.

O máis notabel era a naturalidade coa que os pobres sentaron nas cadeiras dos ricos nos lugares públicos. Invadiran os vestíbulos dos hoteis de luxo, comían cos dedos nas terrazas das cafetarías do Vedado, e cociñábanse ao sol nas piscinas de augas de cores luminosas dos antigos clubes exclusivos de Siboney. O porteiro louro do hotel Habana Hilton, que empezaba a chamarse Habana Libre, fora substituído por milicianos serviciais que se pasaban o día convencendo aos campesiños de que podían entrar sen temor, ensinándolles que había unha porta de ingreso e outra de saída, e que non se corría ningún risco de tise, aínda que se entrase suando no vestíbulo refrixerado.

Un chévere lexítimo do Luyanó, retinto e lanzal, camisa de bolboretas pintadas e zapatos de charol con tacón cubano, asomara ao revés pola porta vidrada de rodicio do hotel Riviera, xusto cando a esposa suculenta e emperiquitada dun diplomático europeo facía por meter o pé no batente. Nun refacho de pánico instantáneo, o marido que a seguía tratou de forzar a porta nun sentido mentres os milicianos alarmados facían por que virase no sentido contrario desde o exterior. A branca e o negro quedaron atrapados por unha fracción de segundo na trampa de cristal, comprimidos no espazo previsto para unha soa persoa, ata que a porta volveu virar, e a muller correu confundida e escarlata de vergoña, sen agardar sequera ao marido, e debruzouse na limusina que a esperaba coa porta aberta e que arrincou a fume de carozo. O negro, sen saber moi ben o que pasara, tremía apampanado.

Coño! -salaiaba- Cheiraba a flores!

Eran tropezos frecuentes. E comprensibles, porque o poder de compra da poboación urbana e rural aumentara dun modo considerabel nun ano. As tarifas da electricidade, do teléfono, do transporte e dos servizos públicos en xeral reducíronse a niveis humanitarios. Os prezos dos hoteis e dos restaurantes, así como os dos transportes, sufriran reducións drásticas, e organizábanse excursións especiais do campo á cidade e da cidade ao campo que en moitos casos eran gratuítos.

Por outra banda, o desemprego estaba a reducirse a grandes pasos, os soldos subían e a Reforma Urbana tiña aliviado a angustia mensual dos alugamentos, e a educación e equipamento escolare non custaba nada. As vinte leguas de fariña de marfil das praias de Varadero, que antes tiña un só dono e cuxo goce estaba reservado aos ricos demasiado ricos, foron abertas sen condicións para todo o mundo, inclusive para os mesmos ricos. Os cubanos, como a xente do Caribe en xeral, creran desde sempre que o diñeiro só servía para gastalo, e por primeira vez na historia do seu país estaban a comprobalo na práctica.

Artigo traducido para Terra Sen Amos por Rosalía Eiras

Raúl marca límites ás privatizacións no seu discurso de despedida

Arlene Pereira Souto – Terra Sen Amos

As actividades laborais que poden emprenderse en Cuba por conta propia, foron ampliadas de 127 a máis de 2.000,  unha medida que non só foi acollida con alborozo dentro do país sitiado polos EUA, senón na propia prensa dos conspiradores contra o socialismo. No seu discurso de despedida como secretario xeral do PCC, Raúl Castro notou que o entusiasmo foi breve e que a medida foi cuestionada decontado polos que soñan coa restauración capitalista e a privatización dos medios públicos. “Algúns abrazan a idea da privatización por egoísmo e cobiza, sen advertir que por ese camiño arrasarían de a pouco os alicerces da sociedade socialista, construídos a longo de seis décadas e, a fume de carozo, estragarían os sistemas nacionais de educación e saúde, hoxe de acceso universal”.

Para seu discurso do aniversario de Moncada en 2013, Raúl presentárase con sombreiro guajiro. Os alamares do uniforme non son tan importantes coma o símbolo do mambí.

A piques de cumprir 90, o heroe de Moncada e derradeiro da saga dos Castro de Armeá, ofreceuse no seu discurso de despedida do VIII Congreso “como militante revolucionario para colaborar discretamente até o final da vida”. Mais na esperada alocución, non había  faltar  seu proverbial sentido da crítica: “outros esperan facer saltar polos aires o principio socialista do monopolio do Estado sobre o comercio exterior, e teiman por que se autorice a importación comercial privada para estableceren un sistema non estatal de comercio interior”. Raúl di que non pode haber confusión nestes asuntos crríticos: “e moito menos ser tratados con inxenuidade de parte dos cadros de dirección  e os militantes do Partido; hai límites que no podemos pasar porque as consecuencias serían irreversíbeis e conducirían a erros estratéxicos e a destrución mesma do socialismo e da soberanía e independencia nacionais”.

O feito de Raúl Castro renunciar as responsabilidades de goberno, confirma toda unha cultura política probada en máis de seis décadas de Revolución en Cuba, nas que os líderes son funcionais ao proxecto de independencia e socialismo. O relevo de Raúl, coma o de Fidel antes, sucede en discreción e reciben menos importancia que os obxectivos de goberno. Un principio exemplar que deixa no limbo a narrativa dominante sobre Cuba, nas mans dos EUA; banalidade propagandística que repite dende hai sesenta anos que a Revolución Cubana é unha tiranía familiar que non vai durar máis que un lume de tixola. Contrariamente, a realidade dunha dirección colectiva máis preocupada por resistir a ofensiva imperialista conservando a propiedade socialista dos medios fundamentais de produción, aparece máis que probada nos traballos do VIII Congreso do Partido Comunista de Cuba e na naturalidade coa que acepta o cambio da xeración do Moncada, sen renunciar a continuidade dunha batalla pola independencia que o propio líder do Moncada, Fidel, situaba en cen anos antes.

Como recorda Iroel Sánchez, creador da páxina La Pupila Insomne, o sitio máis visitado de Cuba, malia a teima de sucesivos gobernos dos EUA por crearen con riadas de dólares, cabeceiras dixitais saudosas dos tempos da Colonia e da Enmenda Platt, en Cuba, non houbo máis que unha Revolución: a que comezara Céspedes 10 de outubro de 1868. Fidel, que asume o papel de continuala é, asemade, “un renovador e un rupturista polas forma de continuar a epopea cubana, pola xustiza e a soberania”. Estas formas orixinais proceden dos reveses propios, convertidos en contragolpes de enorme transcendencia. “A transformación de golpes imperialistas en vitorias son as máis populares, mais a institucionalización, depois da Zafra dos 10 millóns, o Proceso de Rectificación ou a Batalla das Ideas, son rupturas para manter os obxectivos supremos da Revolución  en cada circunstancia. O acervo do longo asedio é fundamental”.

RAÚL, LÍDER DO PROCESO DE REFORMA

A responsabilidade histórica de Raúl Castro foi a de organizar os debates populares para o proceso de reforma política e económica: unha convocatoria para continuar os ideais de soberanía e socialismo polos que loitaba o pobo de Cuba desde a invención dos campos de concentración de Valeriano Weyler, tempos que perviven no asedio imperial e no mesmo ideal por consolidar a independencia e construír a xustiza e a convivencia. O VIII Congreso do PCC advirte que se trata dun obxectivo a contramarcha do proceso acelerado a partir dos 80 no capitalismo do Norte, coa liberalización da economía, o desbarate da asistencia social, a concentración acelerada do capital, a guerra contra o Sur e a abolición do xornalismo e a cultura crítica. Unha situación de contraste que non impide aos poderosos sistemas de comunicación do capital proclamar o capitalismo como modelo moral do mundo e decretar que a construción do socialismo en Cuba é recurso aberrante e contrario aos dereitos humanos.

Molesta aos editorialistas subscritos á globalización, logo de ter anunciado cambios apocalípticos por idade na dirección da Revolución, que a solución de continuidade do goberno de Cuba aconteza en paz, formalidade prevista e confianza no futuro, tal coma sucedera na renuncia de Fidel en 2008. No entanto, a nova equipa de goberno na beira Norte do Canal da Florida, despacha aínda actas de votos denunciadas e declara que non ten chegado a hora de liquidar o bloqueo malia o fracaso completo e inhumanidade deste recurso contrario a dereito e fardel  infame nas biografías de doce presidentes anteriores.

Xa hai tempo que o bloqueo de Cuba é o máis longo da historia e malia a súa incidencia letal sobre a economía dunha illa sen recursos, o goberno socialista enfrontou a pandemia con mellores resultados que os países do seu entorno. “Son razóns para o optimismo que unha crítica profunda dos  nosos erros libere potencialidades, que poñamos na dirección do país a xeración que saíu curar o mundo e que pronto disporá  dos tres nomes que son resumo  da intelixencia e o saber que o socialismo sementou en Cuba: Soberana, Abdala e Mambisa”, dí Iroel Sánchez falando deste importante Congreso.